Búp bê gỗ Kokeshi – Một nét đẹp văn hóa Nhật Bản

Búp bê gỗ Kokeshi là món đồ thường được các du khách mua về làm quà lưu niệm cho người thân, bạn bè. Thực tế, ở xứ sở hoa anh đào nó không chỉ đơn thuần là 1 món đồ chơi và có rất nhiều chuyện thú vị xoay quanh con búp bê này.

Kokeshi là loại búp bê được làm bằng gỗ, từ những bàn tay khéo léo của các nghệ nhân gọt giũa tạo thành đã trở thành một loại hình nghệ thuật dân gian lâu đời của người dân xứ sở Phù Tang.

* Búp bê gỗ Kokeshi xuất hiện như thế nào?

Những con búp bê gỗ Kokeshi đầu tiên xuất hiện từ thời kì Edo (những năm 1600 – 1868), tại vùng Tohoku – đông bắc Nhật Bản, nơi nổi tiếng với những suối nước nóng Osen thu hút nhiều du khách.

Mỗi loại búp bê của mỗi vùng cở Tohoku lại mang những đặc điểm riêng biệt khác nhau. Người ta ước tính có khoảng 11 loại Kokeshi đại diện cho 6 tỉnh của Tohoku.

Kokeshi được làm bằng gỗ, dùng để bán cho các du khách làm quà lưu niệm ở những khu nghỉ dưỡng. Ban đầu, búp bê gỗ Nhật Bản được tạo hình khá đơn giản với với đầu tròn tương đối to và thân hình trụ cùng nét mặt đơn giản. Thân búp bê là những hoạ tiết hoa lá đơn giản với những gam màu cơ bản như đỏ, đen, vàng và tím cùng một lớp sáp mỏng giúp búp bê trở nên sang bóng hơn.

Điểm độc đáo của những con búp bê này là chúng hoàn toàn không có chân tay và được chế tác hoàn toàn bằng tay nên mỗi Kokeshi đều là duy nhất và mang những điểm độc đáo khác nhau. Do đó, đây là một trong những món đồ chơi truyền thống được yêu thích nhất và cũng là món quà lưu niệm được nhiều du khách lựa chọn.

* Ý nghĩa của búp bê gỗ Kokeshi

Không chỉ là một món quà lưu niệm, một đồ chơi thú vị, búp bê gỗ Kokeshi còn mang những ý nghĩa văn hoá tâm linh độc đáo.

Trong quan niệm của người Nhật, Kokeshi mang ý nghĩa như lời cầu chúc cho trẻ, tượng trưng cho sự an lành, bình an. Những đứa trẻ Nhật nếu chơi Kokeshi sẽ giúp trẻ được trời che chở và khoẻ mạnh. Người Nhật cũng tin tưởng búp bê gỗ Kokeshi sẽ mang lại một mùa bội thu.

Đặc biệt, Kokeshi được làm từ gỗ Mizuki – một loại cây gỗ ẩm nên chúng còn mang ý nghĩa chống hoả hoạn.

* Búp bê Kokeshi cách tân

Hiện nay, búp bê Kokeshi được các nghệ nhân sáng tạo với nhiều hình dáng, màu sắc tự do, phóng khoáng và độc đáo hơn. Chúng được làm ra bằng nghệ thuật khắc và nung. Nếu các búp bê Kokeshi truyền thống thường có đầu to, không có tay chân thì loại búp bê mới này đã có tóc, chân và tay với dáng vẻ điệu bộ hơn với quạt, ô, bông hoa…

Với vẻ xinh xắn, đáng yêu cùng ý nghĩa đặc biệt của mình búp bê gỗ Kokeshi được bày bán khá rộng rãi tại Nhật Bản. Nếu có dịp đến xứ sở Phù Tang, bạn đừng quên mua vài con về làm quà cho gia đình, bạn bè.